DARIUSZ SOŚNICKI
Gdzie są ocalałe fragmenty pergamońskiego fryzu
Piskliwe głosiki za ścianą. Od kilku tygodni
sąsiednia komórka społeczna świętuje
cud pojednania. Podziały unieważnione.
Czas, na ile mógł, cofnął się, ustępując miejsca
powracającym: wodniczki, jedna przy drugiej,
jądro obok jądra. Błona komórkowa
opina ich teraz tak ściśle, że mamy pod rzędem szafek
w kuchni fragmenty pergamońskiego fryzu.
Unde sunt păstrate fragmente de friză din Pergam
Glăscioare subțirele dincolo de perete. De câteva săptămâni
celula socială vecină celebrează
miracolul reîntregirii. Despărțirile – anulate.
Timpul, atât cât a putut, a dat înapoi, lăsând loc
celor ce se-ntorc: vacuole, una lângă alta,
nucleu lângă nucleu. Membrana celulară
îi înghesuie atât de strâns, că sub bufetul suspendat
din bucătărie au apărut fragmente de friză din Pergam.
Wynton Marsalis i Bostońska Orkiestra Symfoniczna
pod dyrekcją Seijiego Ozawy we francuskiej stacji muzycznej „Mezzo”
Cała orkiestra w T-shirtach,
studio w ciepłych kolorach obrazów Hockneya.
Kilkanaście Byków Pabla Picassa,
każdy trochę inny – na tym polega wariacja.
Sonata to trzy klocki w kształcie budynków,
przez pierwszy przechodzą schody,
po nich melodia się wspina do drugiego tematu.
W drugim budynku jest wiele schodów,
prowadzą w różnych kierunkach,
krzyżują się – to przetworzenie.
Wstajecie rano, jecie śniadanie,
potem w południe obiad
i kolację wieczorem.
Następnego dnia to samo
i kolejnego – to jest forma.
W szkole
macie te same lekcje w każdy poniedziałek,
we wtorek inne niż w poniedziałek,
ale za tydzień we wtorek znów wtorkowe.
Wszystko następuje po sobie
w ustalonym porządku – to jest forma.
Rodzicie się,
dorastacie,
wypełniacie formę swoich ciał,
macie dzieci. A potem w tył zwrot,
dzieci was opuszczają,
umierają wasi rodzice.
A wszystko przy dźwiękach muzyki,
która staje się coraz dziksza,
choć poznaliście także dodekafonię i aleatoryzm
i nic was nie powinno zaskoczyć.
Ale ona jest dzika,
wystaje zewsząd,
zarasta wszystko.
Nawet największe
stado byków
nie umie jej przerobić.
Wynton Marsalis şi Orchestra Simfonică din Boston
sub bagheta lui Seiji Ozawa pe canalul muzical francez “Mezzo”
Toată orchestra în tricou,
Studioul – în culorile calde ale tablourilor lui Hockney.
Vreo zece-douăzeci de Tauri de Pablo Picasso,
Fiecare, puțin diferit – iată variațiunile.
Sonata: trei cubulețe ca nişte clădiri,
Prima, străpunsă de scara
Pe care melodia urcă până la tema următoare.
În clădirea a doua sunt mai multe scări
ce duc în direcții diferite,
se încrucişează – şi iată dezvoltarea.
Vă sculați dimineața, luați micul dejun,
apoi la amiază prânzul,
iar seara cina.
A doua zi la fel
Şi în continuare – aceasta e forma.
La şcoală,
lunea, aveți aceleaşi ore,
marțea altele decât lunea,
dar după o săptămână, marțea tot program de marți.
Totul se desfăşoară
în ordinea stabilită – aceasta e forma.
Vă naşteți,
creşteți,
vă desăvâşiți formele corporale,
faceți copii. Apoi în sens invers, modificat,
copiii vă părăsesc,
părinții mor.
Totul în sunetul muzicii,
care devine tot mai sălbatică,
deşi ați cunoscut şi dodecafonia şi aleatorismul
şi n-ar trebui să vă mai surprindă nimic.
Dar ea-i sălbatică,
vine de peste tot,
acoperă totul.
Nici cea mai mare
cireadă de tauri
n-o poate bruia.
W dół
Miasto w recesji.
Miasto samobójców,
jeśli tak dalej pójdzie.
Komórek w pustych mieszkaniach.
Tego nie robi się operatorom sieci.
Na most, a potem w dół
rzeki. Wałem, bo woda podniosła się
i ścieżka w dole jest grząska,
niepewna jak nowy pracownik.
Na drugim brzegu, pod baldachimem gałęzi,
balonik wypełniony helem zdradza
niedzielną osadę. Dymki grilla.
Parkowa muszla, z której dobiega teraz
głos konferansjera, na razie na próbę.
Oswojone zwierzęta. Dzieci wpatrzone
w ojców, szczęśliwych posiadaczy noża,
wyrabiających oszczepy i łuki.
Któregoś dnia
nie pojawią się w pracy.
Dojadą tramwajami do pętli,
zostawią auta w poprzek ślepej drogi
i pójdą – najpierw ścieżką, w dół,
potem w coraz wyższej trawie,
wśród drzew, owocowych i zwykłych,
z zapasem wody mineralnej
i książką w miękkiej okładce,
z kilkoma narzędziami.
În jos
Oraşul e-n recesiune.
Oraş de sinucigaşi,
Dac-o ține în acelaşi ritm.
Celulare în case pustii.
Nu faceți asta operatorilor de rețea.
Pe pod, apoi pe râu
în jos. Pe dig, că apa a crescut
şi poteca de pe mal e mocirloasă,
nesigură ca un angajat începător.
Pe malul celălalt, sub baldachinul crengilor,
un balonaş umplut cu heliu trădează
picnicul duminical. Fum de grătar.
Estradă în parc, de unde se aude acum
Vocea unui vorbitor, doar probă de microfon.
Animale domestice. Copii care se uită
la tații lor, fericiți posesori ai unui cuțit,
cu care confecționează sulițe şi arcuri.
Într-o bună zi
Nu mai apar la muncă.
Iau tramvaiul până la cap,
sau lasă maşina de-a curmezişu-n fundătură
şi pleacă, la-nceput pe cărare-n jos,
apoi prin iarba tot mai înaltă,
printre arbori, pomi fructiferi sau copaci,
cu o provizie de apă minerală
şi-o carte cu coperte necartonate,
cu câteva unelte.
Decyzja
Któregoś dnia, na tajnym posiedzeniu,
które się odbywa za każdym razem gdzie indziej
– pod krzakiem czarnej porzeczki,
w wiadrze trocin, w chmurach –
zapada decyzja, której się nie drukuje
w żadnym okólniku, w ogóle nikt o niej nie wie.
Ale wchodzi w życie i wkrótce można ją poznać,
po skutkach. Bywają drastyczne.
Rozwojowy region nagle kuli się w sobie,
młoda dziewczyna przesypia swoją szansę,
na domowy telefon przystojnego mężczyzny
dzwoni zła wiadomość i mówi głosem szefa,
lekarza, pracownika banku.
Zostałem tutaj wysłany
z plikiem formularzy. Mam bony na obiad
i kartę rabatową do kilku tutejszych kin,
taksówką jeżdżę na hasło. Praca jak każda inna,
choć trudno się oprzeć wrażeniu, że najlepsi
trafiają gdzie indziej. Zostało mi kilka dzielnic,
ich układ jest czytelny, dzień ciągle w miarę długi.
Nie powinienem tu zostać dłużej niż do grudnia.
Hotărâre
Într-una din zile, în şedință secretă,
care se ține mereu altundeva
– la umbra unei tufe de coacăz negru,
în găleata de rumeguş, în nori –
se ia o hotărâre ce nu se tipăreşte
în nicio circulară, de care-n general nu ştie nimeni.
Dar devine executorie şi poate fi curând cunoscută
prin efectele ei. Unele drastice.
Subit, o regiune de dezvoltare se închistează în sine,
o adolescentă îşi iroseşte norocul,
acasă la un bărbat prezentabil, telefonul
anunță o veste proastă, prin voce de şef,
sau de medic, sau de funcționar bancar.
Am fost trimis aici
cu un teanc de formulare. Am bonuri de masă,
permis cu reducere la cinematografe locale,
la taxi, dau doar parola. Munca – la fel ca oricare,
deşi e greu să lupți cu impresia că dac-ai fi bun
n-ai ajunge-aici. Mi-au rămas câteva cartiere,
structura lor e clară, ziua încă destul de lungă.
Mai mult ca sigur, până-n decembrie termin.
Traducere de Vasile Moga